Značenje islâmskoga vjerovanja
Autor: Imâm Sâlih bin Fawzân al-Fawzân
Izvor: al-Iršâd ilâ Tashîh-il-I`tiqâd, strana 9-12
Islamsko vjerovanje je vjerovanje sa kojim je Allâh poslao Svoje vjerovjesnike i objavio Svoje Knjige. Naredio je svim Svojim stvorenjima da ga prihvate. On تَعَالَى je rekao:
وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ
“Džinne i ljude sam stvorio samo zato da Me obožavaju” (51:56)
وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ
“Gospodar tvoj zapovijeda da samo Njemu robujete” (17:23)
وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولاً أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ
“Mi smo svakom narodu poslanika poslali: Allâhu `ibâdet činite, a kumira se klonite!” (16:36)
Svi vjerovjesnici su pozivali na ovo vjerovanje. Sve božanske objave su došle da ga pojasne, te da pojasne šta ga poništava, šta je u suprotnosti sa njime – i šta ga smanjuje. Sva odgovorna stvorenja dužna su da mu se potčine.
Ukoliko pitanje ima takav položaj i značaj, prikladno je pridati mu veliku važnost, istraživati ga – i poznavati prije svega drugoga. Ovo posebno važi uzimajući u obzir da čovjekova sreća u ovome životu i u životu nakon ovoga ovisi o ovome vjerovanju. On تَعَالَى je rekao:
فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِن بِاللّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىَ لاَ انفِصَامَ لَهَا
“Onaj ko ne vjeruje u Tâghûta, a vjeruje u Allâha, drži se za najčvršću vezu, koja se neće prekinuti!” (2:256)
To znači da će se onaj ko se ne drži čvrsto ovoga vjerovanja umjesto toga držati iluzija i laži:
ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِ هُوَ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ
“To je zato što je Allâh – Istina, a oni kojima se oni, pored Allâha, klanjaju – laž, i zato što je Allâh Uzvišen i Veliki.” (22:62)
Kao rezultat toga njegovo će zadnje odredište biti vječni Džehennem.
`Aqîdah je ono u što rob vjeruje i sa čime obožava. Ukoliko je ovo vjerovanje u skladu sa onim sa čime je Allâh poslao Svoje vjerovjesnike i objavio Svoje Knjige, `Aqîdah je ispravna i korisna. Kroz nju se izbjegava Allâhova kazna i istovremeno postiže sreća u životu nakon ovoga.
Ukoliko je `Aqîdah međutim u suprotnosti sa onim sa čime je Allâh poslao Svoje vjerovjesnike i objavio Svoje Knjige, to je `Aqîdah koja prouzrokuje kaznu i nesreću, kako u ovome životu – tako i u životu nakon ovoga.
Ispravno i korisno vjerovanje zaštićuje živote i imovinu u ovom životu i zabranjuje da se oni nepravedno izlažu napadima i zlostavljanjima. Allâhov poslanik ﷺ je rekao:
مَنْ قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَكَفَرَ بِمَا يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ حَرُمَ مَالُهُ وَدَمُهُ وَحِسَابُهُ عَلَى اللَّهِ
“Ko kaže da nema istinskoga boga osim Allâha a zatim zaniječe sve što se obožava mimo Allâha, zabranjeno je dirati njega i njegov imetak, a polaganje računa je pred Uzvišenim Allâhom.” (Muslim 23)
Osim toga, to ga spašava Allâhove kazne na Sudnjem Danu. Muslim bilježi da se prenosi od Džâbira رَضِيَ اللهُ عَنْهُ da je Allâhov poslanik ﷺ rekao:
مَنْ لَقِيَ اللَّهَ لاَ يُشْرِكُ بِهِ شَيْئًا دَخَلَ الْجَنَّةَ وَمَنْ لَقِيَهُ يُشْرِكُ بِهِ دَخَلَ النَّارِ
“Ko god sretne Allâha, a ništa Mu nije pridruživao – ući će u Džannah. A ko god sretne Allâha, a pridruživao Mu je nešto – ući će u Vatru.” (Muslim 93)
Zahvaljujući ispravnoj `Aqîdi, Allâh briše grijehe. at-Tirmidhî bilježi hadîth – kojega ocjenjuje dobrim – od Enesa رَضِيَ اللهُ عَنْهُ koji prenosi da je Allâhov poslanik ﷺ rekao (da je Allâh rekao):
يَا ابْنَ آدَمَ إِنَّكَ لَوْ أَتَيْتَنِي بِقُرَابِ الأَرْضِ خَطَايَا ثُمَّ لَقِيتَنِي لاَ تُشْرِكُ بِي شَيْئًا لأَتَيْتُكَ بِقُرَابِهَا مَغْفِرَةً
“Čovječe! Kada bi Mi došao sa grijesima koji bi cijelu Zemlju mogli ispuniti, a zatim Me na Sudnjem Danu sreo, a nisi Mi nikoga ravnim smatrao, Ja bih ti došao sa isto toliko oprosta.” (at-Tirmidhî 3540)
Da bi se postigao ovaj oprost, potrebno je da `Aqîdah bude čista od širka, bez obzira da li ga je puno ili malo – ili da li je veliki ili mali. Onaj ko se nalazi u ovome stanju ima čisto srce o kojem je Allâh rekao:
يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ
“Na Dan kada neće nikakvo blago, a ni sinovi, od koristi biti, samo će onaj koji Allâhu srca čista dođe spašen biti.” (26:88-89)
Zahvaljujući ispravnoj `Aqîdi, djela se primaju i donose korist njihovom počiniocu. On تَعَالَى je rekao:
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ
“Onome ko čini dobro, bio muškarac ili žena, a vjernik je, Mi ćemo dati da proživi lijep život i doista ćemo ih nagraditi boljom nagradom nego što su zaslužili.” (16:97)
Suprotno važi za neispravnu `Aqîdu – koja poništava sva djela. On تَعَالَى je rekao:
وَلَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ
“A tebi, i onima prije tebe, objavljeno je: ‘Ako budeš druge Allâhu ravnim smatrao, tvoja će djela sigurno propasti, a ti ćeš izgubljen biti.” (39:65)
`Aqîdah koja bude zagađena širkom isključuje njenoga vlasnika iz Dženneta i oprosta. Sa druge strane je ona uzrok vječnoga boravka u Džehennemu. On تَعَالَى je rekao:
إِنَّ اللّهَ لاَ يَغْفِرُ أَن يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَن يَشَاء
“Allâh, doista, neće oprostiti da se Njemu išta ravnim pridružuje, a oprostit’ će sve mimo toga kome On hoće!” (4:48)
Neispravna `Aqîdah gasi život njenoga vlasnika i dozvoljava njegovu imovinu. On تَعَالَى je rekao:
وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لاَ تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ كُلُّهُ لِلّه
“I borite se protiv njih dok smutnja ne iščezne i dok samo Allâhova vjera ne ostane.” (8:39)
Kao zaključak ispravna `Aqîdah donosi dobre rezultate, koji ostavljaju trag na srcu, društvu – i ljudskome životu.