Žene i Bajram namaz : Muhammad bin `Alî aš-Šawkânî

Autor: Imâm Muhammad bin `Alî aš-Šawkânî

Izvor: Najl-ul-Awtâr (3/360)

Umm `Atijjah رضي الله عنها je rekla:

أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ يُخْرِجُ الأَبْكَارَ وَالْعَوَاتِقَ وَذَوَاتِ الْخُدُورِ وَالْحُيَّضَ فِي الْعِيدَيْنِ فَأَمَّا الْحُيَّضُ فَيَعْتَزِلْنَ الْمُصَلَّى وَيَشْهَدْنَ دَعْوَةَ الْمُسْلِمِينَ قَالَتْ إِحْدَاهُنَّ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنْ لَمْ يَكُنْ لَهَا جِلْبَابٌ قَالَ ‏  “‏ فَلْتُعِرْهَا أُخْتُهَا مِنْ جَلاَبِيبِهَا ‏”‏

“Allâhov poslanik صلى الله عليه وسلم je na dane Bajramâ naredio da izađu mlade žene (djevice) kao i tek sazrijele (`Awâtiq), žene sa menstruacijom i žene u ograđenim ćoškovima (Khudûr). Što se tiče žena sa menstruacijom, one neće prilaziti Musalli (mjestu obavljanja namaza), a prisustvovati će dovama Muslimanâ. Ja sam rekla: ‘Allâhov poslaniče, jedna od njih nema Džilbâb’. On je rekao: “Neka uzme Džilbâb od svoje sestre”.”

(`Awâtiq: Množina od `Âtiq, a to je mlada žena koja je upravo sazrijela. Takođe je rečeno da to znači žena koja još uvijek živi sa svojim roditeljima a i dalje je neudata nakon što je sazrijela. Durajd je rekao: To je žena koja je blizu puberteta.)

[Khudûr: Imâm aš-Šawkânî je objasnio značenje ovoga i rekao: Khudûr je množina od Khidr, što znači ćošak u kući ograđen zavjesom, gdje se nalazi nevina i ograđena djevojka (Najl-ul-Awtâr 3/363)]

Hadîth bilježe al-Bukhârî, Muslim, Abû Dâwûd, at-Tirmidhî, an-Nasâ’’î, Ibn Mâdžah i Ahmad.

Ovi ahâdîth ukazuju da je ženama propisano da izađu na dva Bajramska namaza i na mjesta njihovoga obavljanja, bez pravljenja razlike između nevinih i udatih, mladih i starih, onih sa menstruacijom i bez nje, sve dok ne predstavljaju Fitnu ili imaju neko opravdanje da ne izađu.

Učenjaci imaju različite stavove po ovome pitanju.

Prvi stav kaže da je to samo Mustahabb (preporučeno), tumači naredbu kao preporuku i ne pravi razliku između mladih i starih. Ovaj stav imaju Abû Hâmid od Hanâbilah i adž-Džurdžânî od Šâfi`ijjah, a to je i poznati stav Imâma aš-Šâfi`î.

Drugi stav pravi razliku između mladih i starih. al-`Irâqî je rekao:

“Ovaj stav ima većina Šâfi`ijjah u kojem slijede izjavu aš-Šâfi`î iz al-Mukhtasar.”

Treći stav kaže da je Džâiz (dozvoljeno) izaći ženama, a apsolutno nije preporučeno. Ovo je vidljivi stav Imâma Ahmada, a od njega ga je naveo Ibn Qudâmah.

Četvrti stav kaže da je Makrûh (pokuđeno). Ovo bilježi at-Tirmidhî od Abû Thawra i Ibn-ul-Mubâraka. Ovaj stav imaju i Mâlik i Abû Jûsuf. Ibn Qudâmah takođe navodi da ovaj stav imaju an-Nakha`î i Jahjâ bin Sa`îd al-Ansârî. Ibn Abî Šajbah je takođe prenio da je an-Nakha`î prezirao da mlade žene izlaze na Bajram-namaz.

Peti stav kaže da je ženino pravo da izađe na Bajram-namaz. Ovaj stav je naveo al-Qâdhî od Abû Bakra, `Alîja i Ibn `Umara.

Što se tiče stava koji kaže da je pokuđeno u potpunosti, to su neispravni stavovi koji odbijaju autentične ahadîth, a što se tiče stava koji razdvaja mlade žene, on se pobija jasnim sadržajem hadîtha o čijoj vjerodostojnosti postoji saglasnost.