Govornik: Imâm Muhammad bin Sâlih bin `Uthajmîn (umro 1421)

Izvor:

Pitanje: Čovjek želi podijeliti novac svojoj djeci. Treba li sinovima dati dvostruko više u odnosu na kćerke, na osnovu Allâhovih تَعَالَى riječi:

لِلذَّكَرِ مِثلُ حَظِّ الأُنثَيَينِ

“da muškom pripadne koliko dvoma ženske djece.” (4:11)

ili im treba dati jednake svote, na osnovu riječi Allâhovog poslanika ﷺ:

فَاتَّقُوا اللَّهَ، وَاعْدِلُوا بَيْنَ أَوْلاَدِكُمْ

“Bojte se Allâha i budite pravedni prema vašoj djeci.” (al-Bukhârî 2587)

Ukoliko učini prvo pa umre, treba li se ono što su sinovi dobili dati kćerkama?

Odgovor: Prvo se pitam da li je ovdje u pitanju izdržavanje ili pokloni mimo toga.

Ukoliko se radi o izdržavanju, on treba dati svima koliko im treba – malo ili puno. Ukoliko se jedan od sinova treba oženiti, finansirat će njegovu ženidbu. Ukoliko se jedna kćerka razboli i treba joj skupa medicina, i to će finansirati.

Ukoliko se međutim radi o poklonima, sinovi trebaju dobiti dvostruko više u odnosu na kćerke. Nema podjele koja je pravednija od Allâhove عَزَّ وَ جَلَّ podjele. Dobije li sin dakle 100, kćerka će dobiti 50, a u slučaju smrti se ono što su dobili sinovi neće dati kćerkama – jer je ispravno i pravedno da sinovi dobiju dvostruko više u odnosu na kćerke.

Hadîth

فَاتَّقُوا اللَّهَ، وَاعْدِلُوا بَيْنَ أَوْلاَدِكُمْ

“Bojte se Allâha i budite pravedni prema vašoj djeci.” (al-Bukhârî 2587)

podrazumijeva implementaciju pravde iz Sunneta i Šerijata. To je pravda.

Moramo znati razliku između pravde i jednakosti. Danas mnogi govore da je islâm vjera jednakosti, što je pogrešno. U Qur’ânu nema riječi koja ukazuje na jednakost ili da su svi ljudi jednaki. Naprotiv, većina onoga što stoji u Qur’ânu demantira jednakost:

 لاَ يَسْتَوِي مِنْكُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَقَاتَلَ أُوْلَئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنْ الَّذِينَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَقَاتَلُوا وَكُلاًّ وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى

“Nisu jednaki oni među vama koji su davali priloge prije pobjede i lično se borili – oni su na višem stupnju od onih koji su poslije davali priloge i lično se borili, a Allâh svima obećava nagradu najljepšu.” (57:10)

لاَ يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنْ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُوْلِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ

“Vjernici koji se ne bore, osim onih koji su nesposobni, ne mogu se izjednačiti s onima koji se na Allâhovom putu bore imecima svojim i životima svojim.” (4:95)

 قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الأَعْمَى وَالْبَصِيرُ أَمْ هَلْ تَسْتَوِي الظُّلُمَاتُ وَالنُّورُ

“Reci: “Zar su jednaki slijepac i onaj koji vidi, ili, zar su isto tmine i svjetlo”?” (13:16)

Većina onoga što stoji u Qur’ânu dakle demantira jednakost. Qur’ân međutim zagovara pravdu:

إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإِحْسَانِ

“Allâh, zaista, naređuje pravdu i dobročinstvo” (16:90)

اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى

“Pravedni budite, to je najbliže bogobojaznosti” (5:8)

Postoji dakle razlika između pravde i jednakosti. Ukoliko bismo primijenili riječ “jednakost”, rekli bismo da sin i kćerka trebaju dobiti jednako, što zagovaraju današnji promatrači. A ukoliko pričamo o pravdi, dajemo sinu ono što zaslužuje i kćerki ono što zaslužuje. Stoga molim našu braću, pisce kao i druge, da na ovo obrate pažnju. Riječ “jednakost” uvedena je od strane potonjih pojedinaca. Allâh zna bolje da li je u pitanju bilo pogrešno shvatanje ili udovoljavanje nevjernicima. Islâm je vjera pravde, a pravda podrazumijeva da svako dobije ono što zaslužuje.